Dünya bor rezervlerinin yüzde 70'inden fazlasına
sahip olan Türkiye'de borla çalışan otomobilin
test edilmesi yerli otonun üretiminin tartışıldığı bugünlerde heyecana neden
oldu.
Bilim, Sanayi ve
Teknoloji
Bakanı Nihat Ergün, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik
Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) ve Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü bünyesinde
yürütülen proje kapsamında Sodyum Borhidrürlü Yakıt
Pilli aracı test etti.
Sodyum Borhidrür Yakıt Pilli Araç projesi 2009 yılı
aralık ayında Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü (BOREN) desteğiyle TÜBİTAK Marmara
Araştırma Merkezi'nde (MAM) başladı. Proje kapsamında araç üzerine entegre
borhidrürden hidrojen üreten
sistem
geliştirildi ve yine araç üzerinde bulunan yakıt piline beslenerek aracı sürmek
için gerekli enerji üretildi.
AA muhabirinin borla çalışan araca ilişkin sorularını yanıtlayan Ergün,
Türkiye'nin 2023 vizyonu çerçevesindeki en önemli hedeflerinden birinin, küresel
çapta markalar oluşturmak olduğuna işaret etti.
Ergün, bu hedef doğrultusunda Bakanlık olarak otomotiv sektörüne yönelik
çalışmaların başında, yerli bir otomobil markası oluşturmak geldiğini
hatırlatarak, içten yanmalı motor teknolojileriyle birlikte, yeni nesil
teknolojilere, bu alandaki çalışmalara da ayrı bir önem verdiklerini
söyledi.
Bugün dünyada otomotiv sektöründe mevcut teknolojilerin yanı sıra elektrikli
ve hibrit elektrikli araçlar gibi yeni nesil teknolojilerde de yoğun çalışmalar
yapıldığını vurgulayan Ergün, Bakanlık olarak dünyadaki gelişmelere paralel
olarak, elektrikli ve hibrit elektrikli araçlar gibi, alternatif yakıt
teknolojileri kullanan araçlar konusundaki çalışmalara önemli destekler
verdiklerini ifade etti.
Bakan Ergün, hammaddesi bor olan yakıt pilleriyle çalışan araçlar
konusunda Türkiye'de önemli çalışmalar yapıldığını belirterek, şunları
kaydetti:
''Dünya bor rezervinin yüzde 70'inin ülkemizde bulunması bu alandaki
çalışmalarımıza ayrı bir anlam katmaktadır. Niçin ülkemizdeki bor hammadde
potansiyelimizi kullanmayalım? Yapılan araştırma ve geliştirme faaliyetleri,
cam, seramik, tarım ve çimento gibi sektörlerde başarıyla kullanılan bor
elementinin, otomotiv sanayisinde de etkili bir biçimde kullanılabileceğini
gösteriyor.
Günümüz elektrikli araçlarda lityum iyon piller kullanılıyor. Ancak bu piller
araç içerisinde fazla yer kaplıyor ve hacmine göre düşük verimde enerji
sağlıyor. Yapılan araştırmalar bor kullanılan yakıt pillerinin mevcut pillere
nazaran birçok avantajı olduğunu gösteriyor. Bor içerikli pillerdeki
verimliliğin oldukça yüksek değerlerde olması, elektrik üretim sürecinde
hareketli hiçbir parça bulunmaması nedeniyle gayet sessiz çalışması, düşük
hacimli ve uzun ömürlü olması ve motorlardaki gaz emisyonlarının da oldukça
düşük olması diğer pillere göre bor yakıtlı pillerin önemli avantajları
arasındadır.''
-''TSK'nın araçlarında da
kullanılabilir''-
Bu çerçevede, bor içerikli yakıt pilleri geliştirilmesi amacıyla, TÜBİTAK ve
Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü bünyesinde bir proje yürütüldüğüne işaret eden
Ergün, söz konusu proje çalışmaları sonucu yapılan testlerde gayet olumlu ve
güzel sonuçlar alındığını bildirdi.
Bakan Ergün, kendisinin de bor içerikli pil ile çalışan otomobille
yaptığı test sürüşünde aracın performansından oldukça memnun kaldığını ifade
ederek, şunları söyledi:
''Bor içerikli bu yakıt pilleri, farklı bir alternatif olarak karşımızda
duruyor. Yerli otomobil üretimi için girişimde bulunacakların üretim aşamasında
bu konuya yönelik de ARGE çalışmaları yapmaları gerekiyor. Geliştirilecek bu
piller sadece otomotiv sanayinde değil, savunma sanayinde de kullanılabilir.
Özellikle, Türk Silahlı Kuvvetlerinin arazide kullandıkları ağır bataryalar
yerine daha hafif ve daha fazla enerji veren bu pillerin kullanılması
mümkündür.
Bu alana yönelik yapılan tüm çalışmalardan amacımız Türkiye'yi, teknolojiyi
takip eden değil, belirleyen bir ülke haline getirmektir. Kendi potansiyelimizi
açığa çıkaracak bu tür yenilikçi projeler, bizim için son derece değerlidir,
anlamlıdır. Bakanlık olarak her zaman teknolojik gelişmenin, araştırma ve
geliştirme faaliyetlerinin ve de yüksek katma değer oluşturan projelerin
destekçisi olduğumuzu da hatırlatmak istiyorum.''
-Sodyum Borhidrür Yakıt Pilli
Araç-
Araca ilişkin verilen bilgiye göre, proje kapsamında araca uygun yakıt
depolama, gaz yıkama, hidrojen üretim reaktörünün tasarımı ve üretim
katalizörlerinin sentezi yapıldı. Üretilen katalizör proje kapsamında özel
olarak sentezlendi. Başlangıç anından itibaren 3 dakika içinde tam kapasitede
gaz üretimine başlayan sistemde, üretilen gaz 3 kW'lık yakıt pilini sürekli
olarak çalıştırabilmekte. 3 kW'lık yakıt pili sistemi proje kapsamında özel
olarak tasarlandı.
Tamamen yerli yapım olarak gerçekleştirilen araç içerisinde 20 beygirlik
elektrik motoru bulunuyor. Proje için özel olarak yaptırılan tamamen yerli motor
ile aracın maksimum hızı 80 km/saat ve menzili 100 km olarak ölçüldü. Araç 1
kilogram borhidrür ile 35 kilometre yol gidebiliyor.
-885 milyon tonluk
kaynak-
Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü (BOREN) verilerine göre, dünya rezervinin
yüzde 70'inden fazlasına sahip olan Türkiye'de yaklaşık 900 milyon ton bor
rezervi tespit edildi.
Tarım, ahşap, selülozik izolasyon, çimento, yakıt, enerji alanında kullanımı
için 101'i tamamlanmış, 43'ü devam eden, 24'ü değerlendirme ve 1'i onaylanıp
sözleşme aşamasında olan projeyle birlikte toplam 334 çalışma bulunan borla
ilgili en son ''Doğrudan Sodyum Bor Hidrürlü Yakıt Pili Üretimi ve
Entegrasyonu''yla ilgili Türk patent Enstitüsü'nden patent de alındı.
Dünyada bilinen bor
rezervlerinin ülkelere göre dağılımı ise şöyle:
Ülke Toplam Rezerv (Bin
ton)
Türkiye 885.000
ABD 80.000
Rusya 35.000
Çin 47.000
Arjantin 9.000
Bolivya 19.000
Şili 41.000
Peru 22.000
Kazakistan 102.000
İran 1.000
Toplam
1.241.000